Không có thời gian nào tốt hơn để khám phá bản thân bằng hiện tại. Khám phá bản thân nghe có vẻ giống như một mục tiêu vốn dĩ chỉ coi mình là trung tâm, nhưng đây thực sự là một quá trình vị tha, là gốc rễ của mọi việc chúng ta làm trong cuộc sống.
Khám phá bản thân là gì?
Khám phá bản thân là quá trình nhận dạng bản thân của mỗi người, tức là nhận thức được bản thân là ai, giá trị, sở thích, niềm đam mê, điểm mạnh, điểm yếu,... của bản thân là gì.
Khám phá bản thân đòi hỏi mỗi người phải mạnh dạn đối diện với những cảm xúc, suy nghĩ, hành động của mình một cách trung thực và không đánh giá tiêu cực về bản thân quá mức. Quá trình này giúp mỗi người tìm ra những cơ hội để phát triển cũng như tăng sự tự tin trong cuộc sống, tìm ra hướng đi và đích đến của bản thân.
Khám phá bản thân không có nghĩa là phải trở nên thật hoàn hảo hay luôn hạnh phúc. Điều đó có nghĩa là chúng ta luôn cảm thấy tốt hơn về bản thân và sức khỏe tinh thần của mình, đồng thời không bị khuất phục trước những áp lực mà người khác đặt lên.
Tại sao cần có kỹ năng khám phá bản thân?
Khám phá bản thân giống như một quá trình phá vỡ, lột bỏ những thứ không phù hợp, không phản ánh con người thật của chúng ta trong cuộc sống. Đồng thời nhận ra bản thân muốn trở thành người như thế nào và say mê hoàn thành sứ mệnh đó của bản thân.
Có câu “Biết người, biết ta, trăm trận trăm thắng” để nói rằng, khi con người ta thấu hiểu bản thân trước thì sẽ có thể dễ dàng chiến thắng trong mọi sự. Tuy nhiên, hầu hết mọi người lại có xu hướng nhìn người khác trước tiên trước khi hiểu rõ về mình. Chính vì vậy, chúng ta cần khám phá bản thân để:
- Biết được những yếu điểm của bản thân, từ đó có những phương pháp cải thiện phù hợp
- Có cái nhìn toàn diện về bản thân, giúp mỗi người nhận ra được những giá trị, mục tiêu cuộc sống, từ đó có thể đưa ra những quyết định, lựa chọn phù hợp với bản thân
- Khi khám phá bản thân, mỗi người cũng sẽ tìm hiểu được cách tương tác, giao tiếp với người khác một cách hiệu quả hơn, mang lại cái nhìn khách quan hơn về thế giới xung quanh.
- Tìm ra được những điều thật sự quan trọng với bản thân, giúp đặt ra mục tiêu để đạt được chúng, từ đó mang lại một cuộc sống ý nghĩa và hạnh phúc hơn.
- Có thể học hỏi từ những thất bại hoặc thành công của chính bản thân.
Cách để khám phá năng lực bản thân
- Nhìn nhận lại bản thân ở hiện tại, quá khứ
- Học cách chấp nhận
- Tham khảo từ những người xung quanh
- Kiên trì và hành động mạnh mẽ
- Không so sánh bản thân với người khác
- Viết nhật ký thường ngày
- Học các lớp kỹ năng yêu thích
- Trải nghiệm những điều mới mẻ
Nhìn nhận lại bản thân ở hiện tại, quá khứ
Hãy tự trả lời cho mình những câu hỏi sau để hiểu được bản thân đang mong muốn điều gì ở thời điểm hiện tại:
- Bản thân thích và không thích điều gì?
- Điều gì khiến bản thân thoải mái nhất?
- Cảm thấy tự ti, thậm chí là sợ hãi khi đối diện với những công việc gì?
- Điểm mạnh, điểm yếu của bản thân là gì?
Bản chất của quá trình khám phá bản thân là bắt đầu từ chính bản thân của mỗi người. Sau khi đã trải qua những sai lầm, thất bại, những khoảnh khắc tệ hại thì hãy xem bản thân nhận lại được điều gì từ đó, rồi sửa chữa và rút kinh nghiệm cho những trường hợp tương tự sau này. Đây cũng chính là lúc mà một người sẵn sàng để khám phá bản thân để cải thiện, phát triển và hoàn thiện hơn nữa.
Học cách chấp nhận việc không được tất cả mọi người yêu thích
Tiến sĩ Abrell từng nói: “Chừng nào bạn còn muốn được mọi người yêu thích, thì bạn sẽ gặp khó khăn trong việc tìm ra con người thật của mình. Bạn đang trao cho họ quyền lực đối với bạn và bước ra khỏi con người thật của bạn.” Chúng ta không thể làm hài lòng tất cả mọi người, và đặt quá nhiều kỳ vọng vào việc người khác cảm thấy thế nào về mình chỉ làm giảm giá trị bản sắc của bản thân mình mà thôi.
Nếu cứ luôn mong muốn được mọi người yêu thích, chúng ta có thể sẽ chịu áp lực và tìm cách thay đổi bản thân để làm hài lòng người khác, thay vì tập trung vào việc phát triển bản thân và thực hiện những điều mình yêu thích.
Bên cạnh đó, việc học cách chấp nhận sự khác biệt và đa dạng trong ý kiến, sở thích của mọi người cũng giúp ta trở nên cởi mở và linh hoạt hơn trong việc giao tiếp và tương tác với người khác. Chúng ta sẽ không còn bị hạn chế bởi sự đánh giá hay ý kiến của người khác, đồng thời có thể tự tin hơn trong việc theo đuổi những điều mình yêu thích và phát triển bản thân.
Tham khảo từ những người xung quanh
Việc tham khảo từ những người xung quanh một cách có chọn lọc cũng là một cách hiệu quả để khám phá bản thân. Cách mà chúng ta nhìn nhận bản thân không hẳn sẽ tương đồng với cách mà người khác nhìn nhận chúng ta. Chính vì vậy mà thông qua những lời nhận xét, đánh giá khách quan từ những người xung quanh sẽ giúp mỗi người có thêm những thông tin thú vị khác về bản thân mình.
Kiên trì và hành động mạnh mẽ
Đôi khi, chúng ta sẽ gặp phải những thử thách, khó khăn trong quá trình khám phá bản thân. Bằng một thái độ kiên trì và hành động mạnh mẽ sẽ giúp ta vượt qua những thách thức đó, tạo ra động lực và sự tự tin để tiếp tục.
Chúng ta không thể chỉ nói chuyện và mơ mộng mà không có hành động cụ thể để thực hiện chúng. Mỗi người đều cần những hành động mạnh mẽ, đúng hướng, có tính xác thực, cân nhắc để tránh tác động xấu đến bản thân và người khác.
Không so sánh bản thân với người khác
Hãy ngừng so sánh bản thân với người khác. Mỗi người có một thế mạnh, một mục tiêu và hướng đi riêng, nếu cứ chăm chăm nhìn vào thành tích của người khác rồi khiến bản thân khó chịu, sinh đố kỵ thì hãy ngừng lại ngay lập tức.
Để phát triển bản thân, hãy chỉ nên tập trung vào bản thân, suy nghĩ, cảm xúc và nỗ lực của chính mình. Chúng ta chỉ nên so sánh bản thân của hôm nay với bản thân của hôm qua để xem mình đã tiến bộ đến đâu, cần cải thiện những gì và đã đạt được những gì để lấy làm động lực cố gắng.
Viết nhật ký thường ngày
Viết nhật ký cũng là một trong những biện pháp hiệu quả nhằm nâng cao nhận thức của bản thân. Viết nhật ký giúp chúng ta nhìn nhận lại bản thân sau một ngày dài, bằng cách viết ra những điều còn thiếu sót, những điều cần cải thiện, những gì chúng ta thấy và những gì mà chúng ta mong muốn. Từ đó, hãy thêm những ghi chú về những hoạt động cần thiết để thúc đẩy quá trình khám phá và phát triển bản thân.
Học các lớp kỹ năng yêu thích
Tham gia các lớp kỹ năng yêu thích giúp chúng ta tìm được sở thích của bản thân, đồng thời phát triển kỹ năng để sử dụng cho quá trình khám phá bản thân cũng như cuộc sống thường ngày. Các lớp kỹ năng cũng là cơ hội để giao lưu, học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm với những người có cùng sở thích, tầm nhìn. Điều này giúp mở rộng mối quan hệ, tạo ra một mạng lưới hỗ trợ trong quá trình khám phá và phát triển bản thân.
Trải nghiệm những điều mới mẻ
Việc trải nghiệm những điều mới mẻ là một trong những cách tuyệt vời để khám phá bản thân. Việc này có thể là học một kỹ năng mới, tham gia một khóa học, khám phá một vùng đất mới, tìm hiểu về một nền văn hóa khác hoặc đơn giản là gặp gỡ những con người mới.
Những trải nghiệm này sẽ mang lại những điều rất thú vị mà có thể trước đây ta chưa từng trải qua, mở rộng kiến thức, tầm nhìn và giúp mỗi người trở nên linh hoạt, sẵn sàng thích nghi với bất kỳ thay đổi nào trong cuộc sống. Đồng thời, điều này cũng giúp mỗi người phát triển tính sáng tạo và tư duy đa chiều, tăng cường khả năng giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định chính xác.
Những phương pháp khám phá bản thân hiệu quả
Thực hành Mindfulness
Thực hành Mindfulness là một phương pháp thiền tập tập trung vào hiện tại. Phương pháp này giúp tăng cường khả năng quan sát và nhận biết những suy nghĩ, cảm xúc, trạng thái tâm trí trong từng khoảnh khắc. Nhờ vậy, người thực hành Mindfulness sẽ có thể làm chủ được cảm xúc và tâm trí của mình, từ đó khám phá bản thân một cách sâu sắc hơn.
Khi thực hành Mindfulness, cần tập trung vào hiện tại, vào hơi thở, cảm nhận cơ thể và quan sát những suy nghĩ và cảm xúc mà mình đang trải qua. Điều này giúp giảm căng thẳng, lo âu và tăng cường sức khỏe tinh thần, giúp mỗi người có trạng thái tâm trí thoải mái, tập trung hơn trong quá trình khám phá bản thân.
Phân tích SWOT
SWOT là viết tắt của Strengths (Điểm mạnh), Weaknesses (Điểm yếu), Opportunities (Cơ hội) và Threats (Thách thức). Khi áp dụng phương pháp này vào việc khám phá bản thân, mỗi cá nhân sẽ phân tích được những điểm mạnh, điểm yếu, từ đó đưa ra kế hoạch phát triển cá nhân hợp lý và có tính thực tiễn.
Đồng thời, phương pháp này cũng giúp mỗi người nhận ra cơ hội và thách thức trong việc phát triển bản thân. Từ đó có thể phát triển kế hoạch hành động để phòng ngừa những thách thức và tận dụng cơ hội để đạt được mục tiêu của mình.
Đọc sách
Đọc sách là một phương pháp rất tốt để mở rộng tầm nhìn, học hỏi kinh nghiệm và kiến thức từ những người thành công đi trước, cũng như cải thiện những kỹ năng, kiến thức chuyên môn của bản thân.
Khi đọc sách, chúng ta có nhiều cơ hội tiếp cận với những tư tưởng mới, nhận thức rộng hơn về thế giới xung quanh, tiếp thu được nhiều thông tin, kiến thức mới. Đồng thời, đọc sách cũng giúp phát triển kỹ năng tư duy phản biện, đánh giá, phân tích và suy luận các vấn đề một cách logic.
Thử thách khi bắt đầu hành trình khám phá bản thân
- Vượt qua sự tự ti và nỗi sợ hãi
- Xử lý những cảm xúc tiêu cực và khó chịu
- Thích nghi với những thay đổi
- Đối mặt với thất bại
Vượt qua sự tự ti và nỗi sợ hãi
Nỗi sợ hãi có thể bắt nguồn từ việc không biết chính xác bản thân mình như thế nào, cảm thấy sợ bị phát hiện ra những điểm yếu, hạn chế trong quá trình khám phá bản thân. Khi đối diện với nỗi sợ hãi này, hãy nhớ rằng mục đích của việc khám phá bản thân là để cải thiện và phát triển, không phải để phán xét hoặc so sánh với người khác. Hãy tập trung vào việc tìm hiểu bản thân, nhận biết những điểm mạnh và điểm yếu của mình để có thể tập trung nhất.
Hãy nhớ rằng việc khám phá bản thân là một quá trình liên tục, không phải một hành động nhất thời hay được hoàn thành trong thời gian ngắn. Do đó, hãy tập trung vào từng bước để tiến lên phía trước và cố gắng học hỏi từ những trải nghiệm của chính bản thân mình.
Xử lý những cảm xúc tiêu cực và khó chịu
Khi bắt đầu hành trình khám phá bản thân, mỗi người có thể sẽ gặp phải nhiều cảm xúc tiêu cực như bất an, lo lắng, sợ hãi, cảm thấy mất tự tin hoặc không chắc chắn về hướng đi của mình.
Tuy nhiên, để có thể tiến sâu hơn trong quá trình khám phá bản thân, mỗi người cần phải học cách xử lý những cảm xúc tiêu cực một cách hiệu quả. Hãy chấp nhận những cảm xúc này, không cố gắng phủ nhận hay phủi bỏ chúng. Sau đó, xác định nguyên nhân gốc rễ của những cảm xúc này rồi đưa ra giải pháp thích hợp để giải quyết vấn đề.
Thích nghi với những thay đổi
Những thay đổi đôi khi là một cản trở lớn trong quá trình khám phá bản thân. Khi quyết định khám phá xem mình là ai, mình có gì, thiếu sót gì và cần những gì để hoàn thiện, mỗi người có thể phải thay đổi cách suy nghĩ, cách làm việc, cách tiếp cận những vấn đề khác nhau.
Việc thích nghi với sự thay đổi cũng là một kỹ năng quan trọng trong cuộc sống, nó có thể được phát triển thông qua các hoạt động khác nhau như tập trung vào những khía cạnh tích cực của sự thay đổi, thiết lập những kế hoạch rồi từ từ thực hiện những bước nhỏ để hướng tới mục tiêu, sau đó giải quyết những trở ngại trong quá trình khám phá.
Đối mặt với thất bại
Khi bắt đầu với hành trình khám phá bản thân, mỗi người có thể phải đối mặt với những thử thách và thậm chí là thất bại, bởi những điểm yếu và hạn chế của bản thân. Tuy nhiên, thất bại không phải là điều đáng sợ, mà đây là một phần tự nhiên của quá trình khám phá và phát triển. Điều quan trọng là cần học cách đối mặt và vượt qua, học từ những sai lầm và không chùn bước. Việc đối mặt với những thất bại có thể giúp mỗi cá nhân trưởng thành và trở nên mạnh mẽ hơn, từ đó đạt được những mục tiêu và ước mơ của mình.
Tại một thời điểm nhất định trong cuộc sống, một người có thể cảm thấy như thể đã đến lúc phải hiểu rõ mình là ai và điều gì đang tạo nên bản thân mình. Nhưng khám phá bản thân hoàn toàn là một quá trình đòi hỏi thời gian và sự kiên nhẫn, chính vì vậy hãy chuẩn bị cho mình một tâm thế sẵn sàng và một lộ trình kỹ lưỡng.
>> Tham khảo sách ĐỘT PHÁ BẢN THÂN: https://bit.ly/sach-dot-pha-ban-than
